Φρόυντ, Βότανα & Αμινοξέα

Στο βιβλίο  : «Το άγχος»[1] ο Φρόυντ περιγράφει το συγκεκριμένο ψυχικό φαινόμενο ως  μια συναισθηματική κατάσταση από την οποία υποφέρουν πολλοί άνθρωποι. Συχνά θεωρείται φυσική και λογική αντίδραση μπροστά σε κάποιον κίνδυνο. Σχετίζεται με το αντανακλαστικό της φυγής και το ένστικτο της επιβίωσης.  Εξαρτάται από το αίσθημα ισχύος που νιώθει κανείς μπροστά στον κίνδυνο, αλλά και το μέγεθος του ίδιου του κινδύνου. Ο Φρόυντ υπογραμμίζει  ότι το άγχος μπροστά σε πραγματικό κίνδυνο δεν πρέπει να συγχέεται με το νευρωτικό άγχος. Η βασική τους διαφορά έγκειται στο ότι για το νευρωτικό άγχος ο κίνδυνος είναι εσωτερικός και ασυνείδητος, ενώ για το άγχος μπροστά σε πραγματικό κίνδυνο ισχύει το αντίθετο.  

Η Μαγδαληνή Τριανταφυλλίδου στο άρθρο της με τίτλο «Οι επιπτώσεις της πανδημίας Covid – 19 στην ψυχική υγεία»[2] παρατηρεί ότι η νόσος λειτούργησε επιβαρυντικά ως προς την ψυχική υγεία. Μιλώντας για τις ψυχοκοινωνικές προεκτάσεις της πανδημίας μεταφράζει τον φόβο του θανάτου ή της μετάδοσης, τον στιγματισμό και την κοινωνική απομόνωση ως προγνωστικούς παράγοντες νευρωτικού άγχους, κατάθλιψης, δυσφορίας και αρνητικής αυτοαντίληψης. Η κατάσταση του εγκλεισμού και της κοινωνικής αποστασιοποίησης δημιουργεί ένα αισθήματα απογοήτευσης. Το άγχος μετατρέπεται σε κοινωνικό φαινόμενο.

Το νευρωτικό άγχος για τον Φρόυντ είναι μια συναισθηματική κατάσταση, η οποία απαντά σε ανθρώπους που δεν είναι ασθενείς. Μεταφράζεται στο συναίσθημα του παραμονεύοντος φόβου, μιας διάχυτης ανησυχίας έτοιμης να προσκολληθεί σε οποιαδήποτε σκέψη. Αν η πανδημία μπορεί να λογαριαστεί ως στρεσογόνο εξωτερικός κίνδυνος τότε η αποτελεσματική συμπεριφορά για την αντιμετώπιση του άγχους θα μπορούσε να είναι η εξής : μια ψύχραιμη εκτίμηση του κινδύνου (έγκυρη ενημέρωση) σε συνδυασμό με την λήψη μέτρων προστασίας.

Όλοι οι οργανισμοί (άνθρωποι – ζώα – έντομα – μικροοργανισμοί) εμφανίζονται στον πλανήτη εκουσίως και χαρακτηρίζονται από έναν κοινό σκοπό: την αυτοδιατήρηση και την αντίσταση σε κάθε μορφή βιολογικής εντροπίας.  Η πραγμάτωση του σκοπού, δηλαδή η άμυνα σε εσωτερικούς (ψυχολογικούς: π.χ. άγχος) και εξωτερικούς (π.χ. πανδημία) κινδύνους εξαρτάται από τον μεταβολισμό τους. Άλλωστε η μεταβολική δραστηριότητα είναι αυτή που χαρακτηρίζει έναν οργανισμό ως ισχυρό ή αδύναμο. Υπό αυτό το πρίσμα η ενίσχυση της οργανικής άμυνας με συμπληρώματα διατροφής θα μπορούσε να θεωρηθεί μια άμεση μορφή οργανικής αυτοδιατήρησης, διαχείρισης του άγχους.

  • L Theanine: πρόκειται για ένα αμινοξύ, το οποίο δυστυχώς δεν είναι διατροφικά κοινό. Μειώνει το άγχος χωρίς να φέρνει υπνηλία, όπως κάνει για παράδειγμα το βάλσαμο λεμονιού, βοηθά ωστόσο στην καλύτερη ποιότητα ύπνου. Πειραματικές μελέτες αποδεικνύουν τις αγχολυτικές της ιδιότητες ακόμα και σε άτομα με αγχώδεις διαταραχές. Αυτό οφείλεται στην αύξηση της δραστηριότητας των ανασταλτικών νευροδιαβιβαστών και στην πιθανή τροποποίηση των επιπέδων σεροτονίνης και ντοπαμίνης σε επιλεγμένες περιοχές του εγκεφάλου. Ενισχύει την μνήμη και την συγκέντρωση. Συμβάλλει στη βελτίωση της γνωσιακής λειτουργίας και στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Υποστηρίζει την υγιή λειτουργία του ανοσοποιητικού, την υγεία του εγκεφάλου και την υγιή αντίδραση στο στρες.
  • 5-HTP ή 5-υδροξυτρυπτοφάνη: αποτελεί υδροξυλιωμένη του αμινοξέος «τρυπτοφάνη». Η τρυπτοφάνη, την οποία ο οργανισμός μετατρέπει σε 5-HTP αποτελεί ένα από τα 8 απαραίτητα αμινοξέα που πρέπει να λαμβάνονται μέσω της διατροφής. Η ικανότητα να μετατραπεί σε 5-HTP και μετά σε σεροτονίνη είναι συχνά περιορισμένη λόγω της βιοδιαθεσιμότητας του ενζύμου υδροξυλάση της τρυπτοφάνης, γι αυτό και είναι προτιμότερο να λαμβάνεται με την μορφή συμπληρώματος. Μιμούμενη τα κοινά αντικαταθλιπτικά φάρμακα η 5- υδροξυτρυπτοφάνη βοηθά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου και καταπολεμά την αϋπνία. Προλαμβάνει την συχνότητα και την ένταση των πονοκεφάλων. Συνδέεται με την απώλεια βάρους καθώς επιδρά στα επίπεδα όρεξης και κορεσμού. Έχει παρατηρηθεί ότι βοηθά στη μείωση συμπτωμάτων ινομυαλγίας.
  • Ashwagandha: πρόκειται για ένα θαυματουργό θεραπευτικό βότανο, που καλλιεργείται εδώ και 4000 χρόνια στην Ινδία και τα Ιμαλάια. Ανήκει στα προσαρμογενή βότανα, δηλαδή βοηθά τον οργανισμό να διαχειριστεί συμπτώματα άγχους, πανικού και αϋπνίας. Η σύνθεσή του αποτελείται από βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία φλαβονοειδή, withanolides (στεροειδείς λακτόνες) αλκαλοειδή, χολίνη, λιπαρά οξεά και σάκχαρα. Βελτιώνει την μνήμη και τη συγκέντρωση καθώς ευνοεί την ανάπτυξη νευρώνων και δενδριτών. Ενισχύει την σεξουαλικότητα και αποκαθιστά την σεξουαλική υγεία. Αναφέρεται μάλιστα στο Kama Sutra ως βότανο που βοηθά στην εξύψωση της εμπειρίας. Βελτιώνει την διάθεση. Έχει έντονη αντιοξειδωτική δράση και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

[1] Εκδ. Δαμιανού 2010

[2] Ιατρικό Περιοδικό «Το Βήμα του Ασκληπιού» Τόμος 19 – Τεύχος 4

Read more

Vegan Burgers και Κοινωνική Οικολογία

Οι αφηγήσεις και η μυθοπλασία φανερώνουν πολιτισμικούς προβληματισμούς και νοοτροπίες. Το έπος του Γκιλγκάμες αποτελεί το αρχαιότερο γνωστό λογοτεχνικό έργο. Ανάγεται στην Ασσυρό- Βαβυλωνιακή φιλολογία. Εκεί, με αφορμή τον Κατακλυσμό των Σουμερίων, περιγράφεται η πάλη του βασιλιά και του συντρόφου του με τις τερατώδεις μορφές τις φύσης που πρέπει να υποταχθούν. Οι άθλοι του Ηρακλή πραγματεύονται επίσης την τιθάσευση των δυνάμεων της φύσης.

Για τον Δαρβίνο τα είδη καλούνται να προσαρμοστούν και να επιβιώσουν παρά τον απείθαρχο χαρακτήρα της φύσης. Μάλιστα ταξινομούνται σε ανώτερα και κατώτερα ανάλογα με τη δυνατότητά τους να κυριαρχούν, ανάλογα με την θέση που έχουν στην τροφική αλυσίδα. Σύμφωνα με την φροϋδική ψυχολογία η απείθαρχη φύση εσωτερικεύεται με την μορφή του ενστίκτου, το οποίο το άτομο καλείται να ελέγξει με εργαλείο την ορθολογικότητα και τις πολιτισμικές αξίες.

Θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε εδώ ένα κοινό στοιχείο μεταξύ των αρχαϊκών αφηγήσεων και των σύγχρονων επιστημονικών αξιωμάτων: φανερώνουν ότι η εικόνα που έχουμε για τον φυσικό κόσμο έχει διαποτιστεί ιστορικά από την αντίληψή μας για την κοινωνική πραγματικότητα. Για παράδειγμα δεν υπάρχει κάποια απόδειξη πως αν μια αντιλόπη μπορούσε να μιλήσει δεν θα περιέγραφε την κατάσταση των μητροπολιτικών δρόμων ως «κατάσταση ζούγκλας». 

Η προβολή των κοινωνικών σχέσεων στον φυσικό κόσμο θεμελιώνει το χάσμα μεταξύ «φυσικού – κοινωνικού κόσμου». Το χάσμα αυτό έρχεται να γεφυρώσει η κοινωνική οικολογία, τονίζοντας πως τα οικοσυστήματα δεν αποτελούν θεσμοποιημένα διοικητικά συστήματα υποταγής καθώς εντός τους το μυρμήγκι παίζει το ίδιο σημαντικό ρόλο με το λιοντάρι.  Για το συγκεκριμένο φιλοσοφικό ρεύμα η φύση είναι ένα πεδίο συμμετοχής και αλληλεπίδρασης διαφορετικών μορφών ζωής, το οποίο χαρακτηρίζεται από γονιμότητα, δημιουργικότητα, σκοπιμότητα και συμπληρωματικότητα.

Σύμφωνα με την φιλοσοφία του βιγκανισμού, οι ακραιφνείς χορτοφάγοι ασπάζονται πρακτικές της μη βίας. Απέχουν από οτιδήποτε βλάπτει το περιβάλλον, τα ζώα και τους ανθρώπους. Απέχουν ολοκληρωτικά το κρέας, τα ψάρια, τα μαλάκια, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, καθώς και το μέλι. Επίσης δεν κάνουν χρήση προϊόντων για τη Παρασκευή των οποίων έγιναν πειράματα σε ζώα. Τέλος δε φορούν δερμάτινα, δε παρακολουθούν θεάματα τα οποία έχουν σχέση με την εκμετάλλευση ζώων.

Η ηθική φιλοσοφία του βιγκανισμού απαντά σε μια σειρά καινοτόμων προϊόντων. Ίσως την πιο εφευρετική μορφή τους μπορεί κανείς να συναντήσει στα προϊόντα Beyond Burger. Αυτά τα vegan μπιφτέκια αποτελούν την πιο δημοφιλή εναλλακτική λύση στα παραδοσιακά burger κρέατος, καθώς καταφέρνουν να μιμηθούν τόσο τη γεύση όσο και την εμφάνιση του πραγματικού κρέατος.

Έχουν αναγνωριστεί ως μια υγιέστερη και πιο φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική λύση στο βόειο κρέας. Δεδομένου ότι η κατανάλωση κρέατος παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην κλιματική αλλαγή, εκτιμάται ότι η παγκόσμια μείωση της πρόσληψης βοείου κρέατος κατά  70% θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 35%.

Συνιστούν μια υγιέστερη πηγή πρωτεϊνών καθώς προσφέρουν την ίδια περιεκτικότητα πρωτεΐνης με το μοσχαρίσιο μπιφτέκι. Περιέχουν απομονωμένη πρωτεΐνη μπιζελιού, την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκουν πιο εύπεπτη από εκείνη που προέρχεται από την σόγια. Η διατροφολόγος Pamela Bonney υποστηρίζει ότι το συγκεκριμένο προϊόν χρησιμοποιεί ιδιαίτερα υψηλής ποιότητας συστατικά όπως πρωτεΐνη φασολιών mung, εκχύλισμα μήλου και σκόνη ροδιού και ότι σε σχέση με ένα παραδοσιακό burger αποτελεί σίγουρα μια πιο υγιεινή επιλογή.

Read more

Έξεις και Οικολογική Ηθική

Στο δεύτερο βιβλίο των Ηθικών Νικομαχείων ο Αριστοτέλης επικαλείται την ετυμολογική συγγένεια μεταξύ ήθους και έθους. Η κοινή γλωσσική ρίζα καταδεικνύει τον συσχετισμό των δύο εννοιών  καθώς προέρχονται από το μέλλοντα του ρήματος έχω (έξω) και την παραγωγική κατάληξη –ις (έξις). Οι έξεις (συνήθειες) αποτελούν συμπεριφορές που προέρχονται από την ηθική διάπλαση του ανθρώπου. Η ηθική αρετή έρχεται έτσι ως αποτέλεσμα του έθους και αποτελεί κομμάτι της καθημερινής συμπεριφοράς. Με τον όρο έθος νοείται η συγκεκριμένη συμπεριφορά που διαμορφώνει τον ανθρώπινο χαρακτήρα.

Η ηθική χαρακτηρίζεται από ρευστότητα. Εξαρτάται από την καθημερινότητα. Η ηθική των πολιτών συνδέεται με τις συνήθειες που αναπτύσσουν. Αποτελεί τον καθοριστικότερο παράγοντα για την ευημερία, την ομαλότητα της κοινωνικής συμβίωσης και την δυνατότητα συγκρότησης της ιδανικής πόλης. Οι παραληρηματικοί κοινωνικοί ρυθμοί μεταβάλλουν τόσο την καθημερινότητα όσο και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων (καθημερινές συμπεριφορές – έξεις). Η σύγχρονη κοινωνία χαρακτηρίζεται από ακόρεστες ανάγκες, υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων, οικολογική κρίση. Οι καθημερινές συμπεριφορές διαμορφώνονται σε αυτή τη βάση. Προκύπτει έτσι μια σειρά ερωτημάτων γύρω από την οικολογική ηθική, τα οποία σχετίζονται με την ηθικά ορθή σχέση του ανθρώπου με τη φύση που τον περιβάλλει.

Την δεκαετία του 1970 η περιβαλλοντική ηθική αναγνωρίζεται αυτόνομο πεδίο της φιλοσοφίας. Ο Aldo Leopold, πρωτεργάτης του ρεύματος, κάνει για πρώτη φορά λόγο για την ανθρώπινη κοινότητα ως μέρος της ολότητας του πλανήτη. Εισάγει ένα νέο ρεύμα ηθικής (land ethics) και σκέψης, τον οικοκεντρισμό.

Σύμφωνα με την οικοκεντρική σκέψη η φύση δεν θα πρέπει να έχει πια εργαλειακή αξία για τον άνθρωπο, δεν θα πρέπει δηλαδή να νοείται ως αποθήκη φυσικών πόρων. Ταυτόχρονα ιδρύονται περιοδικά, τμήματα πανεπιστημίων και οικολογικοί οργανισμοί με σκοπό την διεύρυνση του διαλόγου γύρω από θέματα όπως: τα δικαιώματα των ζώων, προβληματισμούς της περιβαλλοντικής φιλοσοφίας, τα κινήματα για την προστασία του περιβάλλοντος.

Η σημαντικότερη (ενδεχομένως) προσφορά αυτού του φιλοσοφικού ρεύματος αφορά την ανάπτυξη του προβληματισμού γύρω από τις συλλογικές συνήθειες (ethos) που πρέπει να αναπτυχθούν προκειμένου τα ανθρώπινα και η ανθρώπινα μέλη της ηθικής κοινότητας της γης να διαβιούν σε ένα υγιές περιβάλλον. Σταδιακά εμφανίζεται μια σειρά ηθικών συμπεριφορών (βιγκανισμός) επικεντρωμένων στην αποχή από την κατανάλωση προϊόντων που επηρεάζουν αρνητικά το περιβάλλον και τον οποίων η διαδικασία παραγωγής προϋποθέτει βάρβαρες πρακτικές.  

Η φιλοσοφία πίσω από τα προϊόντα βιώσιμης υγιεινής HYDROPHIL συμπυκνώνεται στην διεύρυνση της οικολογικής συνείδησης γύρω από θέματα όπως η βιωσιμότητα και η έλλειψη φυσικών πόρων. Σύμφωνα με το site τους : «Μια ματιά στην υδρόγειο μας δείχνει ότι το νερό είναι ένα άπειρο αγαθό: Τουλάχιστον τα δύο τρίτα της γης μας είναι καλυμμένα με νερό. Ωστόσο, μόνο το 3 % αυτών είναι γλυκό νερό και, επομένως, είναι πόσιμο. Ως εκ τούτου, το νερό των πόρων είναι πολύ περιορισμένο. Οι συνέπειες αυτής της έλλειψης πόρων είναι τόσο θανατηφόρες όσο και απίστευτες: 2,1 δισεκατομμύρια από τους συνανθρώπους μας παγκοσμίως δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό. Γεγονότα σαν αυτά μας ώθησαν να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στο ζήτημα της λειψυδρίας».

Για την παραγωγή της σειράς water-neutral και vegan fair προϊόντων προσωπικής υγιεινής δεν χρησιμοποιούνται πόροι που θέτουν σε κίνδυνο το έδαφος ή το πόσιμο νερό και δεν απαιτείται τεχνητή άρδευση. Η σειρά δεν περιέχει ζωϊκά προϊόντα ούτε προϊόντα που δοκιμάζονται σε ζώα. Με αυτό τον τρόπο το συγκεκριμένο brand συμβάλλει στη διεύρυνση της οικολογικής συνείδησης, καταδεικνύοντας τις βιομηχανικές παραγωγικές πρακτικές που χαρακτηρίζονται από βαρβαρότητα απέναντι στα ζώα και το περιβάλλον. Έτσι προωθεί  την υιοθέτηση ατομικών συνηθειών (έξεων) βασισμένων στην περιβαλλοντική ηθική (ethics).

Read more

Έξεις και Οικολογική Ηθική

Στο δεύτερο βιβλίο των Ηθικών Νικομαχείων ο Αριστοτέλης επικαλείται την ετυμολογική συγγένεια μεταξύ ήθους και έθους. Η κοινή γλωσσική ρίζα καταδεικνύει τον συσχετισμό των δύο εννοιών  καθώς προέρχονται από το μέλλοντα του ρήματος έχω (έξω) και την παραγωγική κατάληξη –ις (έξις). Οι έξεις (συνήθειες) αποτελούν συμπεριφορές που προέρχονται από την ηθική διάπλαση του ανθρώπου. Η ηθική αρετή έρχεται έτσι ως αποτέλεσμα του έθους και αποτελεί κομμάτι της καθημερινής συμπεριφοράς. Με τον όρο έθος νοείται η συγκεκριμένη συμπεριφορά που διαμορφώνει τον ανθρώπινο χαρακτήρα.

Η ηθική χαρακτηρίζεται από ρευστότητα. Εξαρτάται από την καθημερινότητα. Η ηθική των πολιτών συνδέεται με τις συνήθειες που αναπτύσσουν. Αποτελεί τον καθοριστικότερο παράγοντα για την ευημερία, την ομαλότητα της κοινωνικής συμβίωσης και την δυνατότητα συγκρότησης της ιδανικής πόλης. Οι παραληρηματικοί κοινωνικοί ρυθμοί μεταβάλλουν τόσο την καθημερινότητα όσο και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων (καθημερινές συμπεριφορές – έξεις). Η σύγχρονη κοινωνία χαρακτηρίζεται από ακόρεστες ανάγκες, υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων, οικολογική κρίση. Οι καθημερινές συμπεριφορές διαμορφώνονται σε αυτή τη βάση. Προκύπτει έτσι μια σειρά ερωτημάτων γύρω από την οικολογική ηθική, τα οποία σχετίζονται με την ηθικά ορθή σχέση του ανθρώπου με τη φύση που τον περιβάλλει.

Την δεκαετία του 1970 η περιβαλλοντική ηθική αναγνωρίζεται αυτόνομο πεδίο της φιλοσοφίας. Ο Aldo Leopold, πρωτεργάτης του ρεύματος, κάνει για πρώτη φορά λόγο για την ανθρώπινη κοινότητα ως μέρος της ολότητας του πλανήτη. Εισάγει ένα νέο ρεύμα ηθικής (land ethics) και σκέψης, τον οικοκεντρισμό.

Σύμφωνα με την οικοκεντρική σκέψη η φύση δεν θα πρέπει να έχει πια εργαλειακή αξία για τον άνθρωπο, δεν θα πρέπει δηλαδή να νοείται ως αποθήκη φυσικών πόρων. Ταυτόχρονα ιδρύονται περιοδικά, τμήματα πανεπιστημίων και οικολογικοί οργανισμοί με σκοπό την διεύρυνση του διαλόγου γύρω από θέματα όπως: τα δικαιώματα των ζώων, προβληματισμούς της περιβαλλοντικής φιλοσοφίας, τα κινήματα για την προστασία του περιβάλλοντος.

Η σημαντικότερη (ενδεχομένως) προσφορά αυτού του φιλοσοφικού ρεύματος αφορά την ανάπτυξη του προβληματισμού γύρω από τις συλλογικές συνήθειες (ethos) που πρέπει να αναπτυχθούν προκειμένου τα ανθρώπινα και η ανθρώπινα μέλη της ηθικής κοινότητας της γης να διαβιούν σε ένα υγιές περιβάλλον. Σταδιακά εμφανίζεται μια σειρά ηθικών συμπεριφορών (βιγκανισμός) επικεντρωμένων στην αποχή από την κατανάλωση προϊόντων που επηρεάζουν αρνητικά το περιβάλλον και τον οποίων η διαδικασία παραγωγής προϋποθέτει βάρβαρες πρακτικές.  

Η φιλοσοφία πίσω από τα προϊόντα βιώσιμης υγιεινής HYDROPHIL συμπυκνώνεται στην διεύρυνση της οικολογικής συνείδησης γύρω από θέματα όπως η βιωσιμότητα και η έλλειψη φυσικών πόρων. Σύμφωνα με το site τους : «Μια ματιά στην υδρόγειο μας δείχνει ότι το νερό είναι ένα άπειρο αγαθό: Τουλάχιστον τα δύο τρίτα της γης μας είναι καλυμμένα με νερό. Ωστόσο, μόνο το 3 % αυτών είναι γλυκό νερό και, επομένως, είναι πόσιμο. Ως εκ τούτου, το νερό των πόρων είναι πολύ περιορισμένο. Οι συνέπειες αυτής της έλλειψης πόρων είναι τόσο θανατηφόρες όσο και απίστευτες: 2,1 δισεκατομμύρια από τους συνανθρώπους μας παγκοσμίως δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό. Γεγονότα σαν αυτά μας ώθησαν να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στο ζήτημα της λειψυδρίας».

Για την παραγωγή της σειράς water-neutral και vegan fair προϊόντων προσωπικής υγιεινής δεν χρησιμοποιούνται πόροι που θέτουν σε κίνδυνο το έδαφος ή το πόσιμο νερό και δεν απαιτείται τεχνητή άρδευση. Η σειρά δεν περιέχει ζωϊκά προϊόντα ούτε προϊόντα που δοκιμάζονται σε ζώα. Με αυτό τον τρόπο το συγκεκριμένο brand συμβάλλει στη διεύρυνση της οικολογικής συνείδησης, καταδεικνύοντας τις βιομηχανικές παραγωγικές πρακτικές που χαρακτηρίζονται από βαρβαρότητα απέναντι στα ζώα και το περιβάλλον. Έτσι προωθεί  την υιοθέτηση ατομικών συνηθειών (έξεων) βασισμένων στην περιβαλλοντική ηθική (ethics).

Read more

Vegan Burgers και Κοινωνική Οικολογία

Οι αφηγήσεις και η μυθοπλασία φανερώνουν πολιτισμικούς προβληματισμούς και νοοτροπίες. Το έπος του Γκιλγκάμες αποτελεί το αρχαιότερο γνωστό λογοτεχνικό έργο. Ανάγεται στην Ασσυρό- Βαβυλωνιακή φιλολογία. Εκεί, με αφορμή τον Κατακλυσμό των Σουμερίων, περιγράφεται η πάλη του βασιλιά και του συντρόφου του με τις τερατώδεις μορφές τις φύσης που πρέπει να υποταχθούν. Οι άθλοι του Ηρακλή πραγματεύονται επίσης την τιθάσευση των δυνάμεων της φύσης.

Για τον Δαρβίνο τα είδη καλούνται να προσαρμοστούν και να επιβιώσουν παρά τον απείθαρχο χαρακτήρα της φύσης. Μάλιστα ταξινομούνται σε ανώτερα και κατώτερα ανάλογα με τη δυνατότητά τους να κυριαρχούν, ανάλογα με την θέση που έχουν στην τροφική αλυσίδα. Σύμφωνα με την φροϋδική ψυχολογία η απείθαρχη φύση εσωτερικεύεται με την μορφή του ενστίκτου, το οποίο το άτομο καλείται να ελέγξει με εργαλείο την ορθολογικότητα και τις πολιτισμικές αξίες.

Θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε εδώ ένα κοινό στοιχείο μεταξύ των αρχαϊκών αφηγήσεων και των σύγχρονων επιστημονικών αξιωμάτων: φανερώνουν ότι η εικόνα που έχουμε για τον φυσικό κόσμο έχει διαποτιστεί ιστορικά από την αντίληψή μας για την κοινωνική πραγματικότητα. Για παράδειγμα δεν υπάρχει κάποια απόδειξη πως αν μια αντιλόπη μπορούσε να μιλήσει δεν θα περιέγραφε την κατάσταση των μητροπολιτικών δρόμων ως «κατάσταση ζούγκλας». 

Η προβολή των κοινωνικών σχέσεων στον φυσικό κόσμο θεμελιώνει το χάσμα μεταξύ «φυσικού – κοινωνικού κόσμου». Το χάσμα αυτό έρχεται να γεφυρώσει η κοινωνική οικολογία, τονίζοντας πως τα οικοσυστήματα δεν αποτελούν θεσμοποιημένα διοικητικά συστήματα υποταγής καθώς εντός τους το μυρμήγκι παίζει το ίδιο σημαντικό ρόλο με το λιοντάρι.  Για το συγκεκριμένο φιλοσοφικό ρεύμα η φύση είναι ένα πεδίο συμμετοχής και αλληλεπίδρασης διαφορετικών μορφών ζωής, το οποίο χαρακτηρίζεται από γονιμότητα, δημιουργικότητα, σκοπιμότητα και συμπληρωματικότητα.

Σύμφωνα με την φιλοσοφία του βιγκανισμού, οι ακραιφνείς χορτοφάγοι ασπάζονται πρακτικές της μη βίας. Απέχουν από οτιδήποτε βλάπτει το περιβάλλον, τα ζώα και τους ανθρώπους. Απέχουν ολοκληρωτικά το κρέας, τα ψάρια, τα μαλάκια, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, καθώς και το μέλι. Επίσης δεν κάνουν χρήση προϊόντων για τη Παρασκευή των οποίων έγιναν πειράματα σε ζώα. Τέλος δε φορούν δερμάτινα, δε παρακολουθούν θεάματα τα οποία έχουν σχέση με την εκμετάλλευση ζώων.

Η ηθική φιλοσοφία του βιγκανισμού απαντά σε μια σειρά καινοτόμων προϊόντων. Ίσως την πιο εφευρετική μορφή τους μπορεί κανείς να συναντήσει στα προϊόντα Beyond Burger. Αυτά τα vegan μπιφτέκια αποτελούν την πιο δημοφιλή εναλλακτική λύση στα παραδοσιακά burger κρέατος, καθώς καταφέρνουν να μιμηθούν τόσο τη γεύση όσο και την εμφάνιση του πραγματικού κρέατος.

Έχουν αναγνωριστεί ως μια υγιέστερη και πιο φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική λύση στο βόειο κρέας. Δεδομένου ότι η κατανάλωση κρέατος παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην κλιματική αλλαγή, εκτιμάται ότι η παγκόσμια μείωση της πρόσληψης βοείου κρέατος κατά  70% θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 35%.

Συνιστούν μια υγιέστερη πηγή πρωτεϊνών καθώς προσφέρουν την ίδια περιεκτικότητα πρωτεΐνης με το μοσχαρίσιο μπιφτέκι. Περιέχουν απομονωμένη πρωτεΐνη μπιζελιού, την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκουν πιο εύπεπτη από εκείνη που προέρχεται από την σόγια. Η διατροφολόγος Pamela Bonney υποστηρίζει ότι το συγκεκριμένο προϊόν χρησιμοποιεί ιδιαίτερα υψηλής ποιότητας συστατικά όπως πρωτεΐνη φασολιών mung, εκχύλισμα μήλου και σκόνη ροδιού και ότι σε σχέση με ένα παραδοσιακό burger αποτελεί σίγουρα μια πιο υγιεινή επιλογή.

Read more

Φρόυντ, Βότανα & Αμινοξέα

Στο βιβλίο  : «Το άγχος»[1] ο Φρόυντ περιγράφει το συγκεκριμένο ψυχικό φαινόμενο ως  μια συναισθηματική κατάσταση από την οποία υποφέρουν πολλοί άνθρωποι. Συχνά θεωρείται φυσική και λογική αντίδραση μπροστά σε κάποιον κίνδυνο. Σχετίζεται με το αντανακλαστικό της φυγής και το ένστικτο της επιβίωσης.  Εξαρτάται από το αίσθημα ισχύος που νιώθει κανείς μπροστά στον κίνδυνο, αλλά και το μέγεθος του ίδιου του κινδύνου. Ο Φρόυντ υπογραμμίζει  ότι το άγχος μπροστά σε πραγματικό κίνδυνο δεν πρέπει να συγχέεται με το νευρωτικό άγχος. Η βασική τους διαφορά έγκειται στο ότι για το νευρωτικό άγχος ο κίνδυνος είναι εσωτερικός και ασυνείδητος, ενώ για το άγχος μπροστά σε πραγματικό κίνδυνο ισχύει το αντίθετο.  

Η Μαγδαληνή Τριανταφυλλίδου στο άρθρο της με τίτλο «Οι επιπτώσεις της πανδημίας Covid – 19 στην ψυχική υγεία»[2] παρατηρεί ότι η νόσος λειτούργησε επιβαρυντικά ως προς την ψυχική υγεία. Μιλώντας για τις ψυχοκοινωνικές προεκτάσεις της πανδημίας μεταφράζει τον φόβο του θανάτου ή της μετάδοσης, τον στιγματισμό και την κοινωνική απομόνωση ως προγνωστικούς παράγοντες νευρωτικού άγχους, κατάθλιψης, δυσφορίας και αρνητικής αυτοαντίληψης. Η κατάσταση του εγκλεισμού και της κοινωνικής αποστασιοποίησης δημιουργεί ένα αισθήματα απογοήτευσης. Το άγχος μετατρέπεται σε κοινωνικό φαινόμενο.

Το νευρωτικό άγχος για τον Φρόυντ είναι μια συναισθηματική κατάσταση, η οποία απαντά σε ανθρώπους που δεν είναι ασθενείς. Μεταφράζεται στο συναίσθημα του παραμονεύοντος φόβου, μιας διάχυτης ανησυχίας έτοιμης να προσκολληθεί σε οποιαδήποτε σκέψη. Αν η πανδημία μπορεί να λογαριαστεί ως στρεσογόνο εξωτερικός κίνδυνος τότε η αποτελεσματική συμπεριφορά για την αντιμετώπιση του άγχους θα μπορούσε να είναι η εξής : μια ψύχραιμη εκτίμηση του κινδύνου (έγκυρη ενημέρωση) σε συνδυασμό με την λήψη μέτρων προστασίας.

Όλοι οι οργανισμοί (άνθρωποι – ζώα – έντομα – μικροοργανισμοί) εμφανίζονται στον πλανήτη εκουσίως και χαρακτηρίζονται από έναν κοινό σκοπό: την αυτοδιατήρηση και την αντίσταση σε κάθε μορφή βιολογικής εντροπίας.  Η πραγμάτωση του σκοπού, δηλαδή η άμυνα σε εσωτερικούς (ψυχολογικούς: π.χ. άγχος) και εξωτερικούς (π.χ. πανδημία) κινδύνους εξαρτάται από τον μεταβολισμό τους. Άλλωστε η μεταβολική δραστηριότητα είναι αυτή που χαρακτηρίζει έναν οργανισμό ως ισχυρό ή αδύναμο. Υπό αυτό το πρίσμα η ενίσχυση της οργανικής άμυνας με συμπληρώματα διατροφής θα μπορούσε να θεωρηθεί μια άμεση μορφή οργανικής αυτοδιατήρησης, διαχείρισης του άγχους.

  • L Theanine: πρόκειται για ένα αμινοξύ, το οποίο δυστυχώς δεν είναι διατροφικά κοινό. Μειώνει το άγχος χωρίς να φέρνει υπνηλία, όπως κάνει για παράδειγμα το βάλσαμο λεμονιού, βοηθά ωστόσο στην καλύτερη ποιότητα ύπνου. Πειραματικές μελέτες αποδεικνύουν τις αγχολυτικές της ιδιότητες ακόμα και σε άτομα με αγχώδεις διαταραχές. Αυτό οφείλεται στην αύξηση της δραστηριότητας των ανασταλτικών νευροδιαβιβαστών και στην πιθανή τροποποίηση των επιπέδων σεροτονίνης και ντοπαμίνης σε επιλεγμένες περιοχές του εγκεφάλου. Ενισχύει την μνήμη και την συγκέντρωση. Συμβάλλει στη βελτίωση της γνωσιακής λειτουργίας και στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Υποστηρίζει την υγιή λειτουργία του ανοσοποιητικού, την υγεία του εγκεφάλου και την υγιή αντίδραση στο στρες.
  • 5-HTP ή 5-υδροξυτρυπτοφάνη: αποτελεί υδροξυλιωμένη του αμινοξέος «τρυπτοφάνη». Η τρυπτοφάνη, την οποία ο οργανισμός μετατρέπει σε 5-HTP αποτελεί ένα από τα 8 απαραίτητα αμινοξέα που πρέπει να λαμβάνονται μέσω της διατροφής. Η ικανότητα να μετατραπεί σε 5-HTP και μετά σε σεροτονίνη είναι συχνά περιορισμένη λόγω της βιοδιαθεσιμότητας του ενζύμου υδροξυλάση της τρυπτοφάνης, γι αυτό και είναι προτιμότερο να λαμβάνεται με την μορφή συμπληρώματος. Μιμούμενη τα κοινά αντικαταθλιπτικά φάρμακα η 5- υδροξυτρυπτοφάνη βοηθά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου και καταπολεμά την αϋπνία. Προλαμβάνει την συχνότητα και την ένταση των πονοκεφάλων. Συνδέεται με την απώλεια βάρους καθώς επιδρά στα επίπεδα όρεξης και κορεσμού. Έχει παρατηρηθεί ότι βοηθά στη μείωση συμπτωμάτων ινομυαλγίας.
  • Ashwagandha: πρόκειται για ένα θαυματουργό θεραπευτικό βότανο, που καλλιεργείται εδώ και 4000 χρόνια στην Ινδία και τα Ιμαλάια. Ανήκει στα προσαρμογενή βότανα, δηλαδή βοηθά τον οργανισμό να διαχειριστεί συμπτώματα άγχους, πανικού και αϋπνίας. Η σύνθεσή του αποτελείται από βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία φλαβονοειδή, withanolides (στεροειδείς λακτόνες) αλκαλοειδή, χολίνη, λιπαρά οξεά και σάκχαρα. Βελτιώνει την μνήμη και τη συγκέντρωση καθώς ευνοεί την ανάπτυξη νευρώνων και δενδριτών. Ενισχύει την σεξουαλικότητα και αποκαθιστά την σεξουαλική υγεία. Αναφέρεται μάλιστα στο Kama Sutra ως βότανο που βοηθά στην εξύψωση της εμπειρίας. Βελτιώνει την διάθεση. Έχει έντονη αντιοξειδωτική δράση και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

[1] Εκδ. Δαμιανού 2010

[2] Ιατρικό Περιοδικό «Το Βήμα του Ασκληπιού» Τόμος 19 – Τεύχος 4

Read more